Historia karpia zatorskiego - RZD Zator

Początki  rybactwa i hodowli karpia w Zatorze sięgają do czasów panowania  Bolesława Krzywoustego , który przekazał Ziemie Zatorską swemu synowi  Władysławowi a następnie rządy objął syn Mieszko, który w 1291 roku  pozwolił zbudować trzy młyny na rzece Skawie, w Bachowicach -  pozwolił na odnowienie zamulonego wylewem Wisły jeziora i rozpoczęcie w  nim gospodarki rybackiej. Tak zasiane zostało pierwsze ziarno rybactwa w  Zatorze.

Kolejny etap rozwoju rybactwa w ówczesnym księstwie  zatorskim to rok 1493 kiedy to książę Janusz IV pozwala mieszczanom  zatorskim na wykopanie dwóch sadzawek i napełnienie wodą, którą  sprowadza sam z rzeki Wieprzówki, ponadto utworzone zostają też pierwsze  dwa " odrostaliszcza" do pielęgnowania narybku odpowiedniki obecnych  przesadek narybkowych.
Ziemia ta staje się więc zalążkiem rybactwa a główny element -  woda przyczyną już wówczas istniejących zatargów o prawa wodne.  Klasycznym przykładem jest zatarg w 1511 kiedy to Jerzy Ziemia oddaje w  zastaw sadzawki w swych dobrach Laskowa Janowi Trzecieskiemu co  potwierdza książę Janusz IV. Z czasem powstają niesnaski pomiędzy  Januszem IV a kasztelanem Myszkowskim o wodę na staw w Laskowej, którą  Myszkowski za zgodą Janusza IV nabył od dziedziców Laskowej. Książe  Janusz jednak pomimo wyraźnego polecenia króla wodę zatrzymuje. Do  spotkania Księcia z kasztelanem Myszkowskim dochodzi przypadkowo w  czasie objazdu posiadłości, z czego wynika gwałtowna sprzeczka i  pojedynek zakończony śmiercią Księcia.

Wraz z śmiercią księcia  Janusza IV księstwo zatorskie przechodzi do Polski. Odtąd królowie  polscy otoczyli te krainę troskliwa pieczą by wreszcie w roku 1564 na  walnym Sejmie koronnym wcielić księstwo do korony polskiej.

Stawy,  które obecnie istnieją, są w zarysie przestrzennym w pewnym stopniu  odpowiednikami stawów z XVI wieku , kiedy to za kasztelanii  Myszkowskiego i Seweryna Bonara, wykonano je wykorzystując niewolników  tatarskich. Stawy otrzymały swe nazwy, albo od założycieli: Bonar,  Kasztelan, Starosta, lub od właścicieli, albo od położenia i rodzaju  ryb, jak: królewskie, chłopskie, młyńskie, bagienne, graniczne itp.

Wiele  z tych nazw nie przetrwało do dnia dzisiejszego ale niezmiennie od  setek lat niekwestionowanym "królem" tych stawów pozostaje karp. Jego  walory smakowe potrafili docenić królowie polscy sprowadzając go przez  długie lata na swoje stoły- stąd zachowana do dnia dzisiejszego  nazwa karp królewski, którą tak wielu hodowców przypisuje swoim karpiom.  Będąc jednak całkowicie zgodnym z historyczną prawdą trzeba stwierdzić,  że jedynie karp z Zatora ma prawo szczycić się nazwą karpia  królewskiego.



Przeglądając materiały Ossolineum z roku  1569 dowiadujemy się, że za " kopę " karpia 3 letniego płacono  niebagatelną na tamte czasy cenę od 2zł 16 gr. do 3zł 6 gr, nazywając te  karpie " piatnikami" czyli godnymi piątkowego stołu.

Wiek XVIII  to okres "wyciszenia" gospodarki rybackiej w dobrach zatorskich, dopiero  druga połowa XIX wieku przynosi tak gwałtowny rozwój, że gospodarstwo  zatorskie zajmuje pierwsze miejsce w kraju a hodowany tu karp zyskuje  sławę nie tylko na targach krajowych ale i na europejskim targu rybnym.



Od tamtego czasu w stawach Zatorskich hodowane są karpie królewskie, które w Niemczech zostały nazwane "galizische Karpfen -  Race" czyli galicyjską rasą. karpia. Karp galicyjski zdobył sławę  podczas wystawy rolniczej w Berlinie pod koniec XIX wieku gdzie swoją  wielkością, wyglądem zewnętrznym, wygrzbieceniem i sposobem ułuszczenia  zachwycił hodowców całej Europy.